Vondsten en giften

Schenkingen

Inmiddels zijn veel mensen die de oorlog hebben meegemaakt op hoge leeftijd. Verhalen uit de oorlog zijn misschien doorverteld aan hun kinderen. Sommigen hebben nog “iets” liggen uit die tijd. Het museum streeft er naar om zoveel mogelijk van die verhalen en herinneringen, maar ook “spulletjes” uit die tijd, voor het nageslacht te behouden. Vooral ook indien deze “spulletjes” een relatie hebben met de gemeente Zundert. Daarbij denken wij aan:

• persoonsbewijzen
• stamkaarten
• distributiebonnen
• kranten
• vrijstellingen of vergunningen
• wat al niet meer

Soms staat er ergens nog een munitiekist in de schuur, ligt er nog een helm of een gasmasker op zolder, heeft men nog onderdelen van neergekomen vliegtuigen of zelfs wel een vergeten wapen achter een zolderbalk.

Heeft U iets waarvan U denkt dat het misschien wel iets voor het museum is, vraag het ons eerst voordat U het wegdoet. U kunt natuurlijk ook gewoon langskomen. Mocht er ergens een wapen boven water komen, dan kunnen wij altijd in vooroverleg met de politie bezien of dat wapen kan worden behouden voor het museum.

Schenkingen worden door ons geregistreerd en op onze site vermeld met de naam van de schenker en een beschrijving van hetgeen wat geschonken is.

Galerij met schenkingen en giften

Dhr Dré Kennis
Tijdens werkzaamheden bij Dré Kennis uit Zundert, ontdekte Cees Jacobs, eigenaar van het Militair Historisch Museum Achtmaal, dat een ijzeren balk wel op een zeer opmerkelijke manier werd ondersteund; namelijk met een loop van een 2cm Flak. De loop was ook nog in een meniekleur gezet. Uit navraag bleek dat de loop afkomstig was van een 2cm Flak (Flugzeug Abwehr Kanone) die de Duitsers in oktober 1944 bij de boerderij van de familie Kennis in Zundert hebben achtergelaten. Het stuk is gesloopt en sommige onderdelen hebben een nieuwe functie gekregen. Zo is het onderstel, bij kenners beter bekend als “Sonderanhänger 51”, hergebruikt als aanhangwagen. Hoewel Dré moeite had met afstand doen, heeft hij wat nog over is van het geschut (de loop en traversiewiel) geschonken aan het museum. De loop heeft inmiddels een mooie plaats in een nieuwe vitrine die gewijd is aan luchtoorlog.

Dhr. Harrie Jochems
In november 2012 schonk Harrie Jochems twee helmen aan het museum. Het zijn bijzonder mooie en authentieke exemplaren waarvan van beiden de herkomst bekend is. De oorspronkelijke eigenaar van de Nederlandse helm heeft hem in mei 1940 gedragen op de Grebbeberg bij Rhenen. De Duitse helm heeft Harrie in oktober 1944 als jongen zelf gevonden bij voormalig kasteel Maxburg bij het Belgische Meer bij Hoogstraten. Vanuit Zundert, waar Harrie woonde, konden de gevechten in de omgeving van Maxburg goed gehoord worden. Regelmatig werden Duitse gewonden binnengebracht in de jongensschool van Zundert, dat als hospitaal was ingericht. Toen Zundert bevrijd werd, konden Harrie en zijn broer de verleiding niet weerstaan om eens bij Maxburg te gaan kijken. Ze troffen daar in het bos vele verlaten schuttersputten aan en door de Duitsers achtergelaten oorlogsmateriaal. De helmen, waarvan er velen scheuren en kogelgaten vertoonden, hadden wel de meeste interesse bij Harrie. Regelmatig kwam hij dan ook bij Maxburg terug om nieuwe voorraad te halen. Dat ging allemaal te voet want fietsen kon Harrie nog niet en daarbij waren de fietsen door de Duitsers meegenomen. Het ging goed tot Harrie op een dag door een paar commiezen werd aangehouden. De dreiging met gevangenisstraf als Harrie nog een keer werd betrapt, was voldoende reden om er niet meer terug te komen. Van alles wat Harrie heeft meegesleept, is deze helm de enige wat nog resteert.

Dhr. Leo Goorden
Van Leo Goorden uit Zundert komt dit Duitse waarschuwingsbord “MINEN LEBENSGEFAHR”. Het bord komt oorspronkelijk uit Schijf waar Leo tijdens de oorlog woonde

Dhr. Harrie Jochems
Harrie Jochems schonk het museum in september 2005 een stukje huisvlijt met een bijzonder verhaal. Het is een speldje dat Harrie droeg tijdens de bevrijding van Zundert; 27 oktober 1944. Het bijzondere eraan is door wie en waarmee het speldje gemaakt is. Dat heeft Harrie allemaal op de achterzijde van het houten lijstje geschreven en dat kunt u lezen als u het museum bezoekt.

Dhr. Albert Boon
Dit uniform werd geschonken door Albert Boon. Hij heeft als Luitenant vanaf 1950 deel uitgemaakt van een afdeling Lichte Lua (Luchtdoel artillerie). Hij heeft, toen hij het uniform aan het museum schonk, een uitgebreide uitleg op paper bijgevoegd waarin hij niet alleen het uniform beschrijft maar vooral de organisatie en inzet van de luchtdoel artillerie.

Het herinneringbord is gemaakt ter herinnering van de bevrijding van Zundert. De tekenaar/maker ervan is dhr. Frans van Uden

Dhr. Twan Dictus
Van Twan Dictus uit Achtmaal komt een Engelse waterzak en een herinneringsbord. De canvas waterzak vertoont veel overeenkomsten met de Amerikaanse waterzak maar er is een opmerkelijk verschil. De Engelse waterzak kan in opgevouwen toestand worden vastgezet met de zgn. “houtjes toutjes” sluiting. Deze waterzak is door de Engelsen in Achtmaal achtergelaten. Het herinneringbord is gemaakt ter herinnering van de bevrijding van Zundert. De tekenaar/maker ervan is dhr. Frans van Uden.

Dhr. Hans Embregts
Hans Embregts uit Zundert schonk twee Amerikaanse Cal.30 M1 munitiekistjes. Het was een zoldervondst bij familie. Het zijn originele Amerikaanse WOII .30 M1 munitiekisten voor de M19 .30 Cal Browning Machine gun (MG). De kistjes zitten nog mooi in de originele verfkleur en voorzien van de naam van een van de fabrikanten (firma Canco) en de ontploffende granaat. Het gele opschrift “250cal 30 BELT 4AP.1TR wil zeggen dat er in de kist 250 patronen zaten, in een band (belt) en de patronen in de volgorde zaten van 4 x Armour Piercing (pantser doorborend) en 1 Tracer (lichtspoor). De kistjes hebben een plaats gekregen in het diorama waarin een .30 Cal Browning staat opgesteld.

Dhr. Werner van den Broek
Op 21 juli 2012 schonk Werner van de Broek een deel van zijn collectie aan het Militair Historisch Museum. Het betreft boeken, video’s en een helm. De helm is een Nederlandse helm Model 34 in de kleur zwart. Deze helmen werden in en na de oorlog vaak doorgedragen door de brandweer, Rode Kruis en BS (Binnenlandse Strijdkrachten). Waartoe de drager van deze helm behoorde is niet bekend maar bijzonder is wel het embleem wat aan de linkerzijde op de helm is geschilderd. Het vertoont opmerkelijk veel gelijkenis met het wapen van Roosendaal. Bij ieder bijzonder uitrustingsstuk hoort wel een bijzonder verhaal. Mocht iemand hier meer informatie over hebben, dan graag een reactie naar het museum.

Dhr. Werner van de Broek
Op 21 juli 2012 schonk Werner van de Broek een deel van zijn collectie aan het Militair Historisch Museum. Het betreft bouwmodellen van tanks en voertuigen WOII schaal 1:35 en Amerikaanse en Duitse uitrustingsstukken, waaronder bodemvondsten. De bodemvondsten zijn van Duitse origine en betreffen enkele P38 (9mm) pistolen), nog een mooie MP44 Sturmgewehr (7.92mm (semi) automatisch machinepistool) en twee gasmaskerbussen. De bodemvondsten komen voornamelijk uit de Belgische Ardennen waar de Duitsers in december 1944 een offensief hebben ingezet met als doel de haven van Antwerpen weer in hun bezit te krijgen. Verder schonk Werner nog een Amerikaanse M1943 Intrenching Tool (pionierschop met hoes) en een Duitse M39 Tornister. Deze Tornister, ook wel “Affe” genoemd vanwege de koeienhuid bekleding, was de standaard Duitse gevechtsrugzak voor iedere soldaat. Hij kon er alles in opbergen wat nog geen plaats had in de rest van zijn uitrusting; zoals munitie etc. De Tornister werd niet in het gevecht gedragen maar achtergelaten in het voertuig, een depot, of andere plek achter de frontlijn. Er was ook een M34 Tornister. Belangrijkste verschil tussen de M34 en de M39 is dat de M34 draagriemen heeft en de M39 niet. De M39 heeft D-ringen waarmee de rugzak kon worden opgehangen een zgn Y-riem draagstel. Opvallend bij de rugzak van Werner is dat het een combinatie is; draagriemen die bevestigd zijn aan D-ringen. Interessante Tornister dus. Mogelijk heeft de eigenaar bij gebrek aan een draagstel er zelf draagriemen op gezet. Mocht iemand over zo’n combinatie nog iets meer weten, dan graag een reactie naar het museum.

Dhr. Jan van de Broek
Jan van de Broek was jarenlang een van de vrijwilligers van het Militair Historisch Museum en een enthousiast modelbouwer. Om ook aandacht te schenken aan de luchtoorlog rond Achtmaal, schonk hij zijn vliegtuigmodellen aan het museum. Het zijn oa de Liberator, AVRO Lancaster, Hawker Hurricane, Spitfire, Thunderbolt en nog vele anderen. Zijn collectie is inmiddels in het museum te bewonderen. In Achtmaal en omgeving zijn in de Tweede Wereldoorlog twee geallieerde bommenwerpers neergestort na te zijn aangeschoten door Duitse FLAK (Flugzeug Abwehr Kanone)

Dhr. Moos Raaijmakers
Van Moos Raaijmakers uit Hilvarenbeek mochten wij een vitrinekast met modellen in ontvangst nemen. Moos is gestopt met modelbouw en zocht voor zijn collectie een goede plaats waar iedereen er nog iets aan heeft. Het is een fraaie collectie van 1:35 modellen uit de Tweede Wereldoorlog zoals tanks, pantservoertuigen, gemechaniseerd en getrokken geschut, raketwerpers, transportvoertuigen enz van zowel Duitse origine als van de geallieerden. De modellen zijn inmiddels voorzien van de benaming.

Dhr. Sjef Balemans
In 2011 mocht het museum van de familie van de overleden J.L Balemans uit Zundert, beter bekend als Sjef, enkele mooie uitrustingsstukken ontvangen. Deze uitrustingsstukken zijn van de persoonlijke uitrusting van Sjef toen hij in 1940 gemobiliseerd is geweest. Sjef was een bekende van het museum en kwam regelmatig een “bakkie” doen. Daarbij kwamen ook de verhalen los hoe Sjef zijn diensttijd en oorlogsdagen heeft ervaren. Sjef heeft zelfs een van zijn weinige geweerpatronen, die hij in de meidagen van 1940 kreeg, bewaard. Ook heeft hij de knopen van zijn uniform afgesneden en bewaard. Op 9 augustus 1995 is aan Sjef door de Minister van Defensie het mobilisatie-oorlogskruis toegekend. De herinneringen van Sjef worden grotendeels bewaard in een aparte vitrine, zoals zijn legerschoenen, broodzak (1918) met etensblik, bord, bestek en drinkfles, beenkappen, zijn identiteitsplaatje en verschillende militaire voorschriften zoals Handboek soldaat. Daarnaast schonk de familie ook zijn oude portemonnee, fietsplaatjes uit de jaren 30 en zijn Alpinopet die hij altijd droeg.

Dhr. Kees Jacobs
Kees Jacobs, neef van de eigenaar van het museum, schonk in 2012 een zeldzame affiche. De affiche dateert uit de Eerste Wereldoorlog. Het heeft waarschijnlijk betrekking op de angst dat voedsel illegaal aan omliggende oorlogvoerende landen zou worden geleverd waardoor binnen eigen land een tekort zou ontstaan. Deze poster is nog gebruikt in de bijlage bij het HAVO examen 2012 Geschiedenis (pilot) bronnenboekje

Dhr. Twan Dictus
Twan Dictus uit Achtmaal schonk een kist waarvan bleek dat het een Duitse multifunctionele transportkist was voor op de dienstfiets. Men kon er munitie in vervoeren zoals een munitiekist voor de MG 34/42 of 3 steelhandgranaten, maar ook andere zaken. De kist had jarenlang dienst gedaan als zijn verzamelbak voor bouten en moeren.

Dhr. J.M. van Oers
J.M. van Oers uit Zundert, als oud marinier bij het Korps ook bekend onder 72374, schonk in januari 2013 twee plunjebalen met gevechtskleding uit de jaren zestig. Ook deed hij afstand van zijn zakmes, pet, baret en marinierskoppel.

Dhr. Marcel van Nispen
Marcel van Nispen schonk in 2014 verschillende attributen aan het museum zoals een collectie Duitse postzegels, munten en papiergeld, onderscheidingen en een fraai bord uit 1941 van de Duitse firma Bauscher Weiden. Deze firma produceerde tijdens de oorlog porcelein voor het Duitse leger. Het bedrijf bestaat nog steeds en staat bekend om haar porcelein van hoge kwaliteit.

Dré Hereijgers
Dré Hereijgers uit Achtmaal verraste het museum met een bijzonder voorwerp; een aantal “hoefkalkoenen”. Deze kunnen in de hoeven van een paard worden bevestigd en dienen om het dier meer grip in het terrein te geven. Naar zijn zeggen zijn deze hoefkalkoenen achtergelaten door Duitse soldaten die destijds op hun boerderij gelegerd waren.

Mevr. Mathijsen
Mevr. Mathijsen uit Achtmaal schonk het museum in 2014 twee boeken over de Tweede Wereldoorlog. Deze zijn opgenomen in de bibliotheek van het museum.

Dhr. Tijssen
Dhr. A. Tijssen uit Klein Zundert schonk het museum in 2014 een fraaie Duitse helm van de Luftwaffe en een Nederlandse helm; beiden in een mooie staat.

Dhr. Anton Koevoets
In 2014 schonk dhr. Koevoets het museum persoonlijke attributen van zijn diensttijd bij 3 RI (3e Regiment Infanterie) zoals foto’s, een herkenningsplaatje en militair oorlogszakboekje. Anton behoorde tot lichting 1938. Het 1e bataljon van 3 RI is ingezet bij de verdediging van de Peel-Raamstelling bij het Brabantse Mill.

Dhr. en mevr. Janus en Toos van Haperen

Mevr. Jacqueline Heck-Van Haperen
Mevr. Jacqueline Heck-Van Haperen schonk in 2017 het museum enkele voorwerpen uit het verzetsverleden van haar ouders Janus en Toos van Haperen-Haast. Beiden waren tijdens de oorlog actief in het Roosendaalse verzet.
Het betreft hier de legitimatie van Janus van Haperen als lid van de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers (L.O.), een Franse (Lebel M1886) en Duitse bajonet (K98) en een Duits seinpistool (Leuchtpistole 34).
Meer hierover kunt u vinden op https://oorlogsverhalen.com/oorlogsverhalen/janus-en-toos-van-haperen-haast/

Dhr. André van Bergen
André (Dré) van Bergen uit Zundert schonk het museum in 2018 een bijzondere schaar. Deze schaar is afkomstig van zijn ouders die in de oorlog aan de Achtmaalseweg woonden ter hoogte van het buurtschap “Driehoek”. Schuin tegenover hun woning stortte in de nacht van 27 april 1944 een Engelse Lancaster neer ter hoogte van de boerderij van de familie Brosens aan de Achtmaalseweg 154. Deze schaar is afkomstig uit de onfortuinlijke Lancaster en sindsdien in gebruik genomen en gebleven bij de familie Van Bergen. De schaar (scissors) is van de firma Royse Bros uit Sheffield. De schaar heeft een plaatsje gekregen in de nieuwe ruimte van het museum waarin aandacht besteed wordt aan de luchtoorlog in de gemeente Zundert en Rijsbergen.

Dhr. Bertus van Hasselt
Bertus van Hasselt aan de Lentsebaan/Mereltjesstraat schonk in 2018 het museum twee Duitse helmen, twee Duitse gasmaskerbussen waarvan één voorzien van het gasmasker, en een Amerikaanse helm. Vooral de Amerikaanse helm was een verrassing omdat er van de Amerikanen niet veel materiaal is teruggevonden of achtergebleven. Hun aanwezigheid was ook maar kortstondig; de gevechten die geleid hebben tot de bevrijding van de gemeente Zundert. Daarna zijn zij verder getrokken. De Duitsers echter hebben de omgeving vier en een halfjaar geterroriseerd.  Van hun aanwezigheid is dan ook veel meer materiaal achtergebleven. De Lentsebaan was een belangrijke route naar de grensovergang bij Braken/Wuustwezel in de escape line voor geallieerde piloten en werd door de Duitsers ook 24 uur per dag middels patrouillegang gecontroleerd. Via de Lentsebaan voerden de Duitsers op 21 oktober 1944 met Sturmgeschützbrigade 667 (eenheid met gemechaniseerde anti-tankjagers) een tegenaanval uit op de Engelse posities bij Braken en Wuustwezel. Voor de Amerikanen was het weer een belangrijke route voor hun opmars richting Zundert. De geschonken uitrusting heeft jaren in de schuur bij Bertus gelegen. De Amerikaanse helm, compleet met binnenwerk, vertoont sporen van gevechten maar is verder nog in een mooie staat. De Duitse helmen missen het binnenwerk. Een bijzonderheid van een Duitse gasmaskerbus is het opschrift van de bijna complete naam en vermoedelijk het legernummer van de oorspronkelijke eigenaar. Helaas is het verhaal achter de helmen en gasmaskers (nog) niet bekend maar misschien komt dat nog. Alles heeft een gepaste plaats in het museum krijgen.

Dhr. Leo van de Wouw
Leo van de Wouw uit Wernhout bouwde voor het museum een schaalmodel van de Neder-landse S-bunker, ook wel “stekelvarken” genoemd. Dit type bunker is in 1939/1940 in grote getale gebouwd; o.a. langs de IJssel- en Maasline, Grebbelinie en de Peel-Raamstelling. Deze bunker had drie schietopeningen van waaruit gevuurd kon worden. De bemanning bestond uit drie militairen die, behoudens hun eigen geweer, ook bewapend waren met de hoofdbewapening van de bunker; de Lewis M.20 mitrailleur (6.5mm). Dit schaalmodel is geplaatst bij het informatiepaneel over de S-bunker No.37 aan de Peel-Raamstelling bij Mill. In bunker No.37 sneuvelden in de vroege ochtend van 11 mei 1940 de soldaten Cornelus Schrauwen en Johannes Roelands uit Zundert en de sergeant Hendrikus Sips uit Breda.
De Duitsers schoten op korte afstand met een 37mm anti-tank kanon (PAG36) door de schietgaten met alle gevolgen van dien. In het beton van de bunker steekt nog steeds de kop van een 37mm granaat.

Dhr. Piet Hoekman
Op zaterdag 13 juli 2019 bezocht de 99-jarige oud verzetsman en pilotenhelper Piet Hoekman het Militair Historisch Museum. Het museum heeft er een nieuwe ruimte bij gekregen waarin de bezoeker kennis kan nemen over de luchtoorlog in de gemeente Zundert. Daarbij wordt ook materiaal uit die tijd tentoongesteld. Een van de onderwerpen zijn de neergekomen vliegtuigen en het lot van hun bemanningen. Piet heeft op 17 juni 1944 de Canadese Halifax piloot Fred Haldenby van een onderduikadres aan de Rucphenseweg opgehaald. Haldenby was daar na zijn parachutesprong zelf naar toe gelopen. Piet bracht Haldenby elders onder en liet door het verzet zijn identiteit controleren. Vervolgens heeft Piet hem achter op zijn fiets naar een nieuw onderduikadres in Wernhout overgebracht (Katrien van den Berg). Vandaar is Haldenby door het verzet de grens bij Wernhout overgebracht en op de tram gezet naar Antwerpen. Verder is Fred Haldenby niet gekomen; hij is door verraad in Antwerpen door de Duitsers gearresteerd. Toen Piet Hoekman afscheid nam van Fred Haldenby, heeft Haldenby zijn zijden escapekaart (escapemap) aan Piet geschonken. Piet heeft deze escapemap de rest van zijn leven gekoesterd en vertelde aan iedere geïnteresseerde zijn verhaal over Haldenby. Deze escapemap heeft Piet nu na 75 jaar aan het museum geschonken. Van alle pilotenhelpers en evaders uit de gemeente Zundert is nu een informatiebord beschikbaar, waaronder die van Fred Haldenby en Piet Hoekman. Zo is een authentiek aandenken aan een van de piloten die de gemeentegrenzen van Zundert heeft gekruist, voor het publiek bewaard gebleven. Piet overleed op 02 augustus 2019.

Julie Harris
Op 28 mei 2025 bezocht de Amerikaanse Julie Harris het museum. Zij is de dochter van Private Gerald Powell, Medic (gewondenverzorger) van de Charlie compagnie van het 329e geneeskundige bataljon van 104 (US) Infanterie Divisie Timberwolves. Gerald zelf heeft het museum in september 2014 bezocht evenals andere plaatsen in Nederland en Duitsland. Julie schonk namens haar vader de souvenirs die Gerald in 1945 uit Duitsland heeft meegenomen waaronder een hakenkruisvlag die aan een Duits overheidsgebouw heeft gehangen en een Duitse paradedolk van een officier van de Luftwaffe. Ook de brief die Generaal-Majoor Allen, commandant van 104 (US) Infanterie Divisie, heeft geschreven en uitgedeeld aan zijn manschappen eind 1945, toen de meeste gevechten gestopt waren. Ook overhandigde zij foto’s van haar vader in uniform van zijn bezoek aan Nederland in 2014. Julie memoreerde dat het bezoek van haar vader in 2014 hem heeft geholpen in het accepteren van zijn oorlogsverleden en dat hij na zijn bezoek aan Nederland en Duitsland meer vrede had met zijn oorlogservaringen. Ook ging hij meer praten met zijn kinderen over zijn tijd in het leger.
Julie was het museum dankbaar dat o.a. zijn bezoek daar aan heeft kunnen bijdragen.